BÁO ĐỘNG ĐỎ CHO STABLECOIN: S&P HẠ XẾP HẠNG USDT XUỐNG MỨC “YẾU” VÀ NHỮNG RỦI RO THẨM THẤU

Trong một động thái gây chấn động thị trường tài chính truyền thống và Crypto, Cơ quan xếp hạng tín nhiệm hàng đầu thế giới S&P Global Ratings đã hạ xếp hạng độ ổn định của USDT (Tether), đồng Stablecoin lớn nhất thế giới, xuống mức “Yếu” (Weak) – mức thấp nhất trong thang đánh giá của họ. Quyết định này không chỉ là một cái tát mạnh vào uy tín của Tether mà còn là lời cảnh báo nghiêm trọng về cấu trúc dự trữ của Stablecoin, đặc biệt là khi chúng đang trở thành trụ cột thanh khoản cốt lõi của thị trường Crypto. Việc hạ xếp hạng này dấy lên mối lo ngại về khả năng duy trì tỷ giá 1:1 của USDT trong các kịch bản thị trường căng thẳng.

NGUYÊN NHÂN S&P HẠ XẾP HẠNG: RỦI RO TÀI SẢN CAO

Việc S&P hạ bậc đánh giá từ “Bị hạn chế” (Constrained) xuống “Yếu” (Weak) dựa trên một số yếu tố cốt lõi liên quan đến thành phần và tính minh bạch của tài sản dự trữ Tether.

1. Phơi Nhiễm Cao Với Tài Sản Rủi Ro (High-Risk Assets)

• Tỷ lệ Rủi ro Tăng: S&P chỉ ra rằng tỷ lệ các tài sản được coi là rủi ro cao trong dự trữ của Tether đã tăng từ 17% lên 24% trong vòng một năm (tính đến 30/09/2025).

• Danh Mục Rủi Ro: Các tài sản này bao gồm Bitcoin ($BTC), vàng, các khoản cho vay có bảo đảm (secured loans), và trái phiếu doanh nghiệp (corporate bonds). Đây là những tài sản dễ bị ảnh hưởng bởi rủi ro tín dụng, thị trường, lãi suất và rủi ro tỷ giá hối đoái.

• BTC Vượt Ngưỡng An Toàn: Bitcoin hiện chiếm khoảng 5.6% tổng lượng USDT đang lưu hành. Con số này đã vượt quá biên độ thế chấp quá mức (overcollateralization margin) là 3.9% (dựa trên báo cáo kiểm toán quý gần nhất). S&P cảnh báo rằng, một đợt sụt giảm giá mạnh của BTC, kết hợp với sự giảm giá của các tài sản rủi ro khác, có thể khiến USDT bị thế chấp dưới mức (undercollateralized).

2. Thiếu Minh Bạch Kéo Dài

S&P tiếp tục nhấn mạnh các khoảng trống dai dẳng trong việc công bố thông tin, bao gồm:

• Không Phân Tách Tài Sản: Dự trữ không được phân tách (segregated) rõ ràng khỏi quỹ riêng của công ty để bảo vệ nhà đầu tư trong trường hợp Tether bị vỡ nợ.

• Thông tin Đối Tác Hạn Chế: Tether cung cấp thông tin hạn chế về khả năng tín dụng của các đơn vị lưu ký (custodians), đối tác hoặc nhà cung cấp tài khoản ngân hàng.

• Thiếu Kiểm Toán Đầy Đủ: Việc thiếu các báo cáo kiểm toán đầy đủ (Full Audits) hoặc báo cáo minh bạch về dự trữ độc lập được xác minh cũng là một yếu tố quan trọng.

TÁC ĐỘNG TIỀM TÀNG LÊN THỊ TRƯỜNG CRYPTO

USDT chiếm khoảng 59% thị phần Stablecoin (theo một số ước tính mới nhất), làm cho bất kỳ rủi ro nào liên quan đến USDT đều trở thành rủi ro hệ thống đối với thị trường.

1. Báo Động Đỏ Cho Thanh Khoản

USDT là đồng tiền được sử dụng nhiều nhất cho giao dịch và cung cấp thanh khoản trong DeFi và các sàn giao dịch. Việc S&P hạ xếp hạng, đặc biệt khi thị trường đã chứng kiến sự sụt giảm giá BTC gần đây, có thể làm dấy lên sự lo ngại và rút tiền (redemption) trong ngắn hạn, mặc dù lượng lưu hành USDT vẫn tăng nhẹ trong tháng 11.

2. Ưu Thế Cho Các Stablecoin Được Quy Định Chặt Chẽ Hơn

Động thái của S&P làm nổi bật sự khác biệt giữa Tether và các đối thủ được quy định chặt chẽ hơn như USDC (Circle). Các Stablecoin có tính minh bạch cao hơn, đặc biệt là những Stablecoin được hỗ trợ chủ yếu bởi các tài sản thanh khoản, an toàn như T-Bills (Trái phiếu kho bạc Mỹ) và tuân thủ các quy định tài chính truyền thống, có thể giành được thị phần từ các nhà đầu tư tổ chức đang tìm kiếm sự ổn định tuyệt đối.

3. Áp Lực Pháp Lý Toàn Cầu

Đánh giá của S&P củng cố quan điểm của các nhà lập pháp về sự cần thiết phải có một khung pháp lý chặt chẽ cho Stablecoin, đặc biệt là sau sự cố UST/LUNA năm 2022. Nó có thể thúc đẩy việc thông qua các quy định như dự luật Stablecoin tại Mỹ để đảm bảo tính minh bạch và an toàn của tài sản dự trữ.

PHẢN ỨNG CỦA TETHER VÀ CÁI NHÌN CỦA “TÀI CHÍNH KẾ THỪA”

CEO của Tether, Paolo Ardoino, đã phản bác lại xếp hạng của S&P một cách mạnh mẽ.

1. Lập Trường Của Tether

Tether cho rằng báo cáo của S&P là “gây hiểu lầm” và dựa trên “khuôn khổ kế thừa” (legacy framework), không phù hợp để đánh giá bản chất, quy mô và tầm quan trọng kinh tế vĩ mô của tiền kỹ thuật số.

• Thực tế Lịch sử: Tether nhấn mạnh rằng USDT đã duy trì sự ổn định không gián đoạn và xử lý hàng tỷ USD tiền đổi (redemptions) trong các cuộc khủng hoảng ngân hàng và sự sụp đổ của sàn giao dịch trong suốt thập kỷ qua.

• Lợi nhuận Cao: Công ty cũng chỉ ra lợi nhuận cao và kho dự trữ khổng lồ của mình, trong đó phần lớn (khoảng 75%) vẫn là T-Bills ngắn hạn có rủi ro thấp.

2. Cuộc Chiến Giữa TradFi và DeFi

Sự kiện này đại diện cho sự đối đầu giữa hệ thống xếp hạng truyền thống (TradFi) và hệ thống tài chính kỹ thuật số mới (DeFi). S&P áp dụng tiêu chuẩn của ngân hàng truyền thống, trong khi Tether lập luận rằng mô hình vận hành của họ đã được chứng minh là hiệu quả trên thực tế, bất chấp các tiêu chuẩn cũ.

Kết Luận

Việc S&P hạ xếp hạng USDT xuống mức “Yếu” là một lời cảnh tỉnh quan trọng, không phải là dự báo sụp đổ ngay lập tức, mà là sự nhấn mạnh vào rủi ro cấu trúc của đồng Stablecoin lớn nhất thế giới. Dù Tether có chỉ trích phương pháp luận, đánh giá của một tổ chức tín nhiệm toàn cầu sẽ không thể bị bỏ qua. Nó làm tăng áp lực lên Tether phải tăng cường tính minh bạch và có thể thúc đẩy sự dịch chuyển vốn sang các Stablecoin được quy định nghiêm ngặt hơn, định hình lại bối cảnh cạnh tranh của thị trường tiền tệ kỹ thuật số.